آلرژن های عطرها

در صنعت عطرسازی و محصولات آرایشی، استانداردهای بین‌المللی به‌ویژه دستورالعمل‌های IFRA (انجمن بین‌المللی عطرسازی) و مقررات اتحادیه اروپا در زمینه مواد عطری، نقش حیاتی در تضمین ایمنی مصرف‌کنندگان ایفا می‌کنند. این استانداردها با هدف حفاظت از سلامت انسان و محیط زیست تدوین شده‌اند و استفاده از آن‌ها در تولید عطرهای اصل و معتبر ضروری است.

استانداردهای IFRA، آلرژن‌ها و مواد ممنوع در عطرسازی:

IFRA چیست و چه نقشی دارد؟

IFRA (International Fragrance Association) انجمن بین‌المللی عطرسازی است که در سال 1973 تأسیس شد تا بر ایمنی استفاده از مواد عطری نظارت کند.

این سازمان با همکاری RIFM (Research Institute for Fragrance Materials)، داده‌های سم‌شناسی و آلرژی‌زایی مواد معطر را بررسی می‌کند و نتایج را به صورت «استانداردهای IFRA» منتشر می‌کند.

استانداردهای IFRA به سه دسته تقسیم می‌شوند:

1. Prohibited (ممنوع): استفاده از ماده در هر محصول عطری مجاز نیست.

2. Restricted (محدود): ماده تنها در غلظت‌های مشخص و برای گروه‌های خاص محصولات مجاز است.

3. Specified (مشخص‌شده): استفاده از ماده منوط به رعایت شرایط خاص، مثل میزان ناخالصی‌ها یا نوع استخراج است.

هدف اصلی IFRA حفاظت از سلامت انسان، حیوانات و محیط زیست است، نه دخالت در خلاقیت عطرسازها. برندهای معتبر جهانی مانند Chanel، Dior، Guerlain، Tom Ford و… ملزم به تبعیت از این استانداردها هستند.

آلرژن‌های کلاسیک در عطرها

در اتحادیه اروپا، 26 ماده‌ی معطر شناسایی شده‌اند که پتانسیل آلرژی‌زایی دارند.

این مواد باید روی برچسب محصولات ذکر شوند اگر غلظتشان در ترکیب نهایی از حد مجاز بالاتر باشد:

• برای محصولات Leave-on مثل ادوپرفیوم یا کرم: بالاتر از 0.001٪

• برای محصولات Rinse-off مثل شامپو یا صابون: بالاتر از 0.01٪

فهرست 26 آلرژن کلاسیک اتحادیه اروپا:

Amyl Cinnamal, Benzyl Alcohol, Cinnamyl Alcohol, Citral, Eugenol, Hydroxycitronellal, Isoeugenol, Amyl Cinnamyl Alcohol, Benzyl Salicylate, Cinnamal, Coumarin, Geraniol, Hydroxy-methylpentylcyclohexenecarboxaldehyde (HMPCC / Lyral), Anisyl Alcohol, Benzyl Cinnamate, Farnesol, Butylphenyl Methylpropional (Lilial), Linalool, Benzyl Benzoate, Citronellol, Hexyl Cinnamaldehyde, d-Limonene, Methyl Heptine Carbonate, α-Isomethyl Ionone, Oakmoss Extract, Treemoss Extract.

مواد ممنوع (Prohibited) در IFRA

برخی ترکیبات به‌طور کامل ممنوع شده‌اند زیرا خطرهای شدیدی برای سلامت انسان یا محیط زیست دارند.

نمونه‌های کلیدی:

ماده علت ممنوعیت

Lyral (HICC) آلرژی‌زا – ممنوع از 2019

Lilial (BMHCA) سمیت باروری – ممنوع از 2022

Musk Xylene سرطان‌زایی و پایداری زیستی بالا

Atranol و Chloroatranol آلرژی‌زایی شدید در Oakmoss

HICC (Hydroxyisohexyl 3-Cyclohexene Carboxaldehyde) واکنش‌های درماتیتی شدید

این مواد در Annex II از مقررات اتحادیه اروپا (EC No.1223/2009) درج شده‌اند و حضورشان در هر محصول آرایشی و عطری ممنوع است.

مواد محدود (Restricted) و علت محدودیت

برخی ترکیبات به‌طور کامل ممنوع نیستند اما باید با احتیاط و در محدودهٔ مشخص استفاده شوند.

دلایل محدودیت می‌تواند شامل آلرژی خفیف، سمیت زیست‌محیطی، یا احتمال ناخالصی‌های خطرناک باشد.

ماده نوع محدودیت توضیح

Musk Ketone محدود ناخالصی احتمالی Musk Xylene نباید بیش از 0.1٪ باشد. خود Musk Ketone مجاز است تا حدود 1–2٪ در عطر استفاده شود.

Methyl Eugenol محدود سرطان‌زای احتمالی در حیوانات؛ مجاز تا µg/100g بسته به نوع محصول.

Oakmoss / Treemoss Extracts (de-atranolized) محدود مجاز تنها در فرم تصفیه‌شده بدون Atranol و Chloroatranol.

Coumarin, Citral, Eugenol, Hydroxycitronellal محدود آلرژن‌های کلاسیک با دوز مشخص بر اساس دسته‌بندی IFRA.

تفاوت عطرهای اورجینال و فیک از نظر ایمنی

عطرهای اورجینال همیشه تحت نظارت IFRA و مقررات اتحادیه اروپا تولید می‌شوند.

برندهای معتبر، هر ماده‌ی معطر را از نظر ایمنی، پایداری و آلرژی آزمایش می‌کنند.

اما عطرهای فیک یا کپی:

• از مواد خام ناشناخته یا ناخالص استفاده می‌کنند.

• هیچ تست درماتولوژیکی یا ارزیابی سم‌شناسی ندارند.

• ممکن است حاوی مواد ممنوعه مثل Lyral یا Musk Xylene باشند.

• می‌توانند باعث حساسیت پوستی، تحریک تنفسی یا حتی اثرات هورمونی شوند.

در واقع، تفاوت اصلی میان «کپی و اورجینال» در ایمنی و کنترل کیفیت علمی است، نه صرفاً در بو.

چرا بعضی عطرها ریفورموله می‌شوند؟

ریفورموله شدن (Reformulation) در برندهای اصیل به چند دلیل رخ می‌دهد:

1. تغییر قوانین ایمنی IFRA یا EU:

مثلاً حذف Lyral و Lilial باعث بازسازی فرمول بسیاری از عطرهای کلاسیک مثل Chanel No.5 شد.

2. مشکلات زیست‌محیطی:

ترکیباتی مثل Musk Ketone یا برخی ترپن‌ها به دلیل پایداری بالا در محیط زیست محدود شده‌اند.

3. تغییر منابع طبیعی:

در دسترس نبودن مواد طبیعی مثل Mysore Sandalwood یا Oakmoss سنتی.

4. کاهش هزینه تولید یا انطباق با قوانین بازارهای جدید.

ریفورموله شدن الزاماً به معنی افت کیفیت نیست، بلکه نشان‌دهنده‌ی رعایت ایمنی و پایداری در تولید است.

آلرژن‌هایی که تا سال 2027 به لیست الزامی اضافه خواهند شد

بر اساس آخرین اصلاحیه‌ی EU Cosmetic Regulation (May 2023)،

تعداد آلرژن‌های عطری که باید روی لیبل محصولات درج شوند از 26 به 82 ماده افزایش می‌یابد.

برخی از مواد جدید شامل:

6-Methylcoumarin, Cedrus Atlantica Extract, Pinus Mugo Extract, Cinnamyl Anthranilate, Myroxylon Pereirae Oil (Peru Balsam), Santalum Spicatum Oil, α-Terpineol, Eucalyptol, γ-Terpinene, Delta-3-Carene و ده‌ها ترکیب طبیعی دیگر هستند.

هدف این اصلاحیه افزایش شفافیت برای مصرف‌کنندگان و محافظت از افراد حساس به آلرژن‌های جدید است.

برندها باید تا سال 2027 با این تغییرات هماهنگ شوند.

• IFRA نقش اصلی در ایمنی و پایش مواد عطری دارد.

• همه‌ی مواد خطرناک ممنوع نیستند؛ بسیاری صرفاً محدودند تا در دوز ایمن استفاده شوند.

• عطرهای فیک ممکن است حاوی ترکیبات غیرمجاز باشند و خطر آلرژی یا سمیت ایجاد کنند.

• ریفورموله شدن نشانه‌ی انطباق برندها با استانداردهای علمی روز است.

• تا سال 2027، قوانین جدید اتحادیه اروپا باعث شفافیت بیشتر و افزایش ایمنی در صنعت عطر خواهد شد.

منابع

1. IFRA Standards – 51st Amendment (2023): ifrafragrance.org

2. EU Cosmetics Regulation (EC) No 1223/2009 – Annex II & III

3. SGS (2023). EU Expands the List of Fragrance Allergens in Cosmetic Products.

4. Carvansons (2024). What Are the 82 New Fragrance Allergens?

5. RIFM Database (2024). Safety Assessments for Fragrance Ingredients.

6. Ceway EU (2025). Upcoming Ingredient Bans and Restrictions.

7. Biorius (2024). Labeling of Additional Fragrance Allergens.

8. GCRS (2025). IFRA 2025 Fragrance Regulations Overview.

9. Health Canada (2024). Fragrance Allergen Labeling Implementation.